De Skâns-Oostmahorn, De Skâns-Oostmahorn 23

De Skâns-Oostmahorn, De Skâns-Oostmahorn 23

4545

4545

Postkantoor, Commieshuis (douane)
Het Postkantoor was tevens het kantoor van de commiezen. De gezinnen van de commiezen werden hier ook ondergebracht. Tijdens de oorlog vorderden de Duitsers dit kantoor. Na de oorlog kwam de machinist bij de Rijksveerdienst, De Skâns-Oostmahorn-Schiermonnikoog, hier te wonen. Later deed het huis dienst als pension tot de 90’er jaren.

Geschiedenis Loodswezen Noord

10 voor Christus tot 1300 na Christus
De ontwikkeling van de Nederlandse loodsservice
In het jaar tien voor Christus probeert Drusus, de stiefzoon van keizer Augustus, tevergeefs Borkum over het water te bereiken. De geschiedschrijver Flavius beschrijft de inwoners van de kuststreek als ‘beklagenswaardige mensen, die op de heuvels bescherming zoeken tegen het water’.

Vissers als loods
Vanaf het jaar achthonderd begint de haven van Emden zich te ontwikkelen. Zo’n zevenhonderd jaar later gaat ook de invloed van de haven van Groningen groeien. Groningen is te bereiken via het Friesche Zeegat, en in de zomer ook via het Reitdiep. Vissers bieden zich aan als loods naar de Duitse havens langs de Eems. De dienst blijkt schaars: het duurt dagen voordat een loods beschikbaar is.

Van 1300 tot 1700
In 1539 geeft de Pruisische regering opdracht to ‘buoy the Eems’ – de rivier wordt van boeien voorzien. In 1665 zeilt De Ruyter de Eems op met zijn Westindische vloot en ontdekt dat er geen loodsen en geen boeien beschikbaar zijn. Hij bereikt met het nodige geluk ‘Doekegat’.
Van 1700 tot 1900
In 1780 begint de bloeiperiode voor Emden. Er is een private loods service op bescheiden schaal. In 1800 komt Delfzijl als haven op. De haven wordt belangrijker en kan gemakkelijk worden bereikt, maar de meeste scheepvaart zet koers naar Emden. De Hugenoten reizen van Delfzijl naar Emden en vandaar naar Zuid-Afrika. De magistraat van Emden maakt bekend dat het koninkrijk van Hannover loods voorwaarden heeft opgesteld voor Emden en Delfzijl: schepen met bestemmingen Emden en Delfzijl moeten een loods aan boord hebben. Omdat de Duitse vissers vaak voldoen aan het profiel van een loods, maakt het koninkrijk van Hannover bekend dat het vissen ter plekke exclusief is gereserveerd voor hun eigen vissers. In 1879 klagen de Nederlandse Kamers van Koophandel over deze maatregel, die nog altijd van kracht is.
In 1813, na de oorlog met Napoleon, wordt de Eems de grensrivier tussen Duitsland en Nederland. Beide landen gaan akkoord met de lijn die bekend staat als de ‘LW-landline’. Er ontstaat concurrentie tussen de havens van Groningen en Delfzijl. Groningen is de grootste haven in het Noorden. De natuurlijke positie van de Eems maakt de rivier bij uitstek geschikt voor schepen die willen schuilen voor slecht weer. Soms stranden ze op het Rif van Borkum of op het Uithuizerwad. In 1813 worden de mogelijkheden onderzocht om een Nederlandse loodsdienst te starten voor het Friesche Zeegat. De meeste vissers wonen echter in De Skâns-Oostmahorn en Zoutkamp. Het kanaal naar Groningen is maar zes voet diep, omdat regelmatig ballast wordt gelost voor het Reitdiep. Om het Friesche Zeegat binnen te varen, zijn vrijwel geen vissers beschikbaar. In 1824 is het verdrag tussen Nederland en het koninkrijk van Hannover een feit: de Eems is van Duitsland. In 1828 wil het Nederlandse Rijk een algemene loodsdienst beginnen, maar de Groningse scheepseigenaren willen geen concurrentie. Hun vrachttarieven zijn torenhoog.

Het ontstaan van de Nederlandse loodsdienst
In 1845 is voor het eerst – zonder resultaat – getracht een algemene loodsdienst op poten te zetten voor Delfzijl en Emden. De private loodsdiensten blijven bestaan. In 1853 komt een comité overeen om een loodsdienst op te richten voor het Friesche Zeegat en de Eems. In 1857 is de Nederlandse loodsdienst een feit. De schepen worden gestationeerd in De Skâns-Oostmahorn. Een van hen vaart bij de ingang van de Eems. In 1860 keren beide schepen niet terug na een hevige storm. Van de een is nooit meer iets vernomen, de ander vaart na verloop van weken Cuxhaven binnen. Het gemeentebestuur van Emden stelt opnieuw voor om een algemene loodsdienst te beginnen, maar het blijft bij een eigen loodsdienst. De Duitsers trachten de Nederlandse loodsdienst te saboteren door boeien te verwijderen.

De opkomst van de haven van Delfzijl
In 1876 wordt het Eemskanaal van Delfzijl naar Groningen aangelegd en wordt de Eems heel belangrijk. De loodsdienst in De Skâns-Oostmahorn wordt afgeschaft in 1888. Aan het einde van die eeuw en het begin van de twintigste eeuw ontstaat een Nederlandse loodsdienst. Door het gebruik van ouderwetse schoeners, kan deze echter niet opereren buiten de Eems, wat de Duitse kotters wel kunnen. Daardoor loodsen de Duitsers op de Eems en de Nederlanders slechts bij Doekegat.

Voer hier de code in die op het bordje staat en je krijgt hier meer informatie over.

1 2 3
4 5 6
7 8 9
C 0 <